1- مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی چیست؟

این مالیات که نام اقتصادی آن «مالیات بر عایدی سرمایه» است، نوعی مالیات بر درآمد محسوب می‌شود که فقط از سود حاصل از فروش برخی دارایی‌ها دریافت می‌گردد. یعنی اگر دارایی خود را گران‌تر از قیمت خرید بفروشید، از سود به دست آمده مالیات پرداخت می‌کنید.

2- مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی شامل چه کسانی است؟

این مالیات عمدتاً سوداگران و سفته‌بازان را هدف قرار داده است و شامل عموم مردم نمی‌شود. این قانون برای اشخاص غیرتجاری (عموم مردم) که دارایی‌های مشخصی را با هدف کسب سود و نه مصرف، به طور مکرر معامله می‌کنند، وضع شده است. با توجه به معافیت‌های گسترده برای دارایی‌های اصلی خانوار، پیش‌بینی می‌شود بیش از ۹۵٪ خانوارهای کشور مشمول این مالیات نخواهند شد.

3- آیا برای فروش خانه شخصی باید مبلغی بابت مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی پرداخت کنم؟

خیر، در صورتی که ملک اصلی و محل سکونت شما باشد، معاف هستید. طبق قانون، هر شخص حقیقی بالای ۱۸ سال برای فروش یک واحد مسکونی خود، در صورتی که بیش از دو سال مالک آن بوده و ملک مسکونی دیگری نداشته باشد، کاملاً از این مالیات معاف است. این معافیت برای سرپرست خانوار گسترده‌تر است و او می‌تواند علاوه بر ملک اصلی خود، یک ملک مسکونی دیگر نیز داشته باشد و همچنان از معافیت فروش یکی از آن‌ها بهره‌مند شود.

4- مالیات بر فروش خودرو در قانون مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟

این مالیات به خودروی مصرفی و اصلی شما تعلق نمی‌گیرد. هر شخص حقیقی برای فروش یک خودروی سواری با پلاک شخصی، در صورتی که بیش از یک سال مالک آن بوده و خودروی دیگری نداشته باشد، از مالیات معاف است. سرپرست خانوار می‌تواند تا دو خودروی معاف داشته باشد. بنابراین، مالیات صرفاً به افرادی تعلق می‌گیرد که بیش از این تعداد خودرو داشته و آن‌ها را با هدف کسب سود معامله می‌کنند.

5- آیا خرید و فروش سهام در بورس هم مشمول مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی است؟

خیر، به هیچ وجه. یکی از مهم‌ترین نکات این قانون، معافیت کامل بازار سرمایه است. هرگونه معامله اوراق بهادار، سهام، صندوق‌های کالایی، صندوق‌های املاک و مستغلات و گواهی سپرده سکه طلا در بورس و بازارهای خارج از بورس، به طور کامل از این مالیات معاف است.

6- نرخ مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی چقدر است؟

نرخ مالیات بر اساس میزان سود و به صورت پلکانی (تصاعدی) محاسبه می‌شود. این نرخ‌ها بر اساس ماده ۱۳۱ قانون مالیات‌های مستقیم تعیین شده و از ۱۵٪ شروع شده و تا ۲۵٪ افزایش می‌یابد.

7- اگر ملکی را سریع بفروشم، مالیاتش بیشتر است؟

بله. برای مقابله با سفته‌بازی، اگر دارایی مشمول (مانند ملک یا خودرو) را در کمتر از یک سال پس از خرید بفروشید، سود شما با نرخی ۱۰ واحد درصد بیشتر از بالاترین نرخ عادی (یعنی با نرخ نزدیک به ۳۵٪) مشمول مالیات می‌شود.

8- آیا تورم هم در محاسبه مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی در نظر گرفته می‌شود؟

بله. برای رعایت انصاف، اگر دارایی خود را بیش از دو سال نگهداری کنید، قیمت خرید شما متناسب با تورم رسمی کشور تعدیل (به‌روزرسانی) می‌شود. این یعنی شما فقط روی سود واقعی (بالاتر از نرخ تورم) مالیات پرداخت می‌کنید، نه سودی که صرفاً به دلیل تورم ایجاد شده است.

9- دولت از کجا معاملات ما را متوجه می‌شود؟

شما نیازی به گزارش اکثر معاملات ندارید. این فرآیند به صورت خودکار و هوشمند است. دفاتر اسناد رسمی (برای املاک) و فرماندهی انتظامی (فراجا) در زمان تعویض پلاک (برای خودرو) موظفند در زمان انتقال، اطلاعات معامله را به صورت الکترونیکی برای سازمان امور مالیاتی ارسال کنند.

10- قانون مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی از چه زمانی اجرا می‌شود؟

قانون تصویب و ابلاغ شده است، اما اجرای آن و اخذ مالیات، مشروط به استقرار کامل زیرساخت‌های اجرایی الکترونیکی مانند «کارپوشه غیرتجاری» (پروفایل شخصی مالیاتی) برای تمام افراد است. بنابراین، اجرای کامل آن به صورت مرحله‌ای و پس از فراهم شدن این زیرساخت‌ها خواهد بود.

منبع: آقای مالیات